Nhóm bệnh dịch tả lợn châu Phi được cho là đã thường mọc từ năm 1907 và được mô tả lần đầu tiên vào năm 1921 ở Kenya. Căn bệnh lây truyền trong nội bộ vùng châu Phi cho tới năm 1957, là thời điểm có báo cáo mọc dịch ở Bồ Đào Nha. Kể từ đó, bệnh lý bắt đầu lây truyền qua các nước châu Âu trong các năm 1980 và gần đây đã mọc ở Nga, Trung Quốc, Nhật Bản.
Mỗi ngày đều có báo cáo về phát sinh ổ dịch tả lợn châu Phi trên khắp thế giới. Ngày gần nhất có báo cáo về dịch tả lợn châu Phi tại Trung Quốc là ngày 07/09/2018 tại tỉnh An Huy và tính đến thời điểm hiện ở đã có khoảng 40.000 lợn bị bệnh được tiêu hủy nhằm khống chế dịch. Nhóm bệnh dịch tả lợn châu Phi đã trở thành một thể hiện hữu với ngành chăn nuôi lợn tại các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Virus tạo nên nhóm bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASFV) là một DNA virus, thuộc họ Asfarviridae. Đây là một loại virus khác hoàn toàn với vi rút gây căn bệnh Dịch tả lợn cổ điển (Classical swine fever virus – CSFV) là một loại ARN virus, thuộc họ Flaviviridae. ASFV chủ yếu tạo nên nhiễm vào đại thực bào của lợn và gây ra dịch bệnh lý to lớn cho đàn lợn nuôi và lợn rừng. ASFV bị vô hoạt ở nhiệt độ 60oC trong 20 phút, pH =11,5. Các hóa chất sát trùng thông dụng đều có thể tiêu diệt virus như ête, chloroform, NaOH 0,8%, clorin 3%, formalin 0,3% và các hợp chất chứa iod. Vi rút có khả năng tồn ở lâu dài trong máu, trong những mô bào và các sản phẩm thịt sống hoặc nấu không chín kỹ. Loài ve mềm (thuộc chi Ornithodoros) đóng vai trò vectơ truyền bệnh lý.
Lợn mắc vi rút dịch tả lợn châu Phi có tỉ lệ chết 100% - (ảnh Internet).
Bệnh lý dịch tả lợn châu Phi không lây lan sang người tuy nhiên có khả năng gây căn bệnh và gây chết phần lớn lợn tạo nên thiệt hại to lớn nề cho ngành chăn nuôi lợn.
Triệu chứng lâm sàng của bệnh lý vô cùng lớn hay nhẹ dựa vào độc lực của virus gây nên căn bệnh. Virus độc lực khá cao thường dẫn đến căn bệnh ở nguy cơ quá cấp tính và cấp tính với tỷ lệ chết lên tới 100%. Vi rút độc lực trung bình dẫn đến bệnh tại nguy cơ cấp và á cấp tính với tỷ lệ chết khoảng 60% trong khi căn bệnh thể mạn tính và ẩn tính thường bởi vi rút độc lực thấp gây nên với tỷ lệ chết từ 2 – 10%. Lợn căn bệnh tại thể cấp tính thường có những dấu hiệu như: Sốt rất cao (41-42oC), bỏ ăn, nằm nghiêng, tăng tần số hô hấp, nôn và chảy nước thị lực, nước mũi. Lợn xuất hiện những đám hoặc nốt xuất huyết ở tai, bụng, bẹn, đuôi và chân. Lợn có hiện tượng táo bón rồi tiêu chảy, phân có khả năng nhày hoặc lẫn máu (có khả năng quan sát thấy dính vào gốc đuôi). Về nhóm bệnh tích khi mổ khám có khả năng nhận thấy trường hợp xuất huyết dưới da, sưng và xuất huyết ở hạch lâm ba khiến hạch lâm ba đỏ tím như cục máu (đặc biệt là hạch ở vùng gần dạ dày, gan và thận). Xoang bao tim tích nước vàng, tràn dịch màng phổi, tích dịch ở xoang bụng. Phổi sung huyết hoặc xuất huyết thành đốm, khí phế quản tích bọt. Vỏ thận xuất huyết điểm. Dạ dày và ruột cũng xuất huyết thành đốm hoặc thành mảng.
Cho đến nay, vẫn chưa có vắc xin để phòng bệnh lý này do:
- các hiểu hiểu về điểm cảm thụ của vi rút ở tế bào đích còn khá hạn chế.
- Sự phức tạp trong hệ gene của virus.
- Thiếu quá nhiều thông tin về mối liên hệ giữa nguy cơ gây ra nhóm bệnh và yếu tố dịch tễ học của bệnh.
Vì thế, một chương trình hành động quyết liệt để phòng chống nhóm bệnh dựa vào các biện pháp an toàn sinh học là khá cần thiết. Sự gắn bó nghiên cứu giữa người chăn nuôi, bác sĩ thú y và các nhà khoa học càng trở nên đặc biệt quan trọng trong thời điểm này, khi bệnh lý dịch tả lợn châu Phi đã trở thành một mối nguy thực sự với ngành chăn nuôi lợn tại Việt Nam.
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét