Sự thật về những chỉ số chất lượng không khí khá nhiều người trong chúng ta vẫn đang nhầm tưởng

Những chỉ số có thể rất đáng báo động, tuy nhiên tình hình thực tế chưa chắc đã giống như các gì bạn được cảm nhận.

Làm sao để thấy được bầu không khí bạn đang hít thở là sạch, là đạt chất lượng? Thực ra xưa nay, chúng ta thường chỉ phụ thuộc vào cảm nhận của bản thân. Bạn hít thở cảm biết thoải mái, không khí mát mẻ, không bức rức thì mặc nhiên đó là không khí sạch.

Khoa học thì khác! Muốn đánh giá thứ gì chúng ta cũng cần những chỉ số cụ khả năng. Và với câu chuyện không khí sạch, chúng ta dùng chỉ số đo lường chất lượng không khí AQI (Air quality Index).

AQI là chỉ số được nhiều quốc gia tin dùng để đánh giá bầu không khí chúng ta đang hít thở. Tuy nhiên thực tế cho biết, đa số người trong chúng ta - và có thể là cả bạn nữa - đang có một biết nhầm không nhỏ về các gì mà nó tiết lộ.

AQI cho thấy điều gì?

Đây là chỉ số được tính toán từ các thông số quan trắc những chất ô nhiễm trong không khí nhằm cho cho rằng nếu chất lượng không khí và mức độ hệ lụy đến sức khỏe con người.

Các chỉ số AQI được tính toán trên công thức để chuyển đổi số đo PM 2.5 thành chỉ số chất lượng không khí. Dành cho các ai chưa nhận thấy, PM 2.5 mật độ hạt bụi có đường kính nhỏ hơn 2,5micromet có trong không khí quanh máy quan trắc. Sau khi quy đổi, chất lượng không khí sẽ được biểu diễn theo một thang điểm gồm 6 khoảng, và cụ thể như sau:

Nguồn ảnh: Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam

Nhưng chỉ mình AQI không nói lên được toàn bộ bức tranh không khí của toàn thành phố

Có những thời điểm mọi người nhìn máy đo và nhận được chỉ số AQI ở mức khá cao ngất ngưởng, để rồi cảm thấy hoang mang vì chất lượng không khí quá thấp. Thế nhưng, câu chuyện về AQI không chỉ đơn giản như thế.

Đầu tiên, cần cho rằng rằng AQI không phải là một chỉ số hoàn hảo. Nó được xây dựng tùy trên công thức chuyển đổi số đo PM 2.5 thôi, trong khi để đánh giá tổng thể chất lượng không khí thì còn cần những chỉ số khác như PM10, lượng CO₂trong không khí...

Thứ 2 là tại Việt Nam, rất nhiều người lấy chỉ số AQI bởi thiết bị quan trắc của Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cung cấp. Tuy nhiên, ngay chủ yếu website của đại sứ quán cũng đưa ra lưu ý rằng thiết bị của họ chỉ có thể đưa ra chỉ số chất lượng không khí ở khu vực gần lãnh sự quán - nơi đặt thiết bị quan trắc.

Nói cách khác, đó là chỉ số cục bộ, chứ không thể đại diện cho chất lượng không khí toàn thành phố.

Không thể lấy AQI từ một máy quan trắc để đại diện cho cả một thành phố.

AQI cũng sẽ có sự khác biệt theo từng thời điểm trong ngày. Vào giờ khá cao điểm, chất lượng không khí sẽ tệ hơn do những phương tiện lưu thông rất nhiều. Trong các ngày mưa hoặc có gió khá nhiều, AQI cũng sẽ giảm xuống.

Và cuối cùng là về những cỗ máy đo chất lượng không khí ở nhà mà phần lớn gia đình đang dùng. Có một sự thật số đông người cần biết là không khí trong nhà đôi khi có chất lượng còn kém hơn ngoài trời do cấu trúc khép kín, nên cũng không thể vin vào đó mà bảo không khí toàn thành phố đang xuống cấp được.

Tóm lại, câu chuyện chúng ta cần cho rằng ở đây là AQI dù sao cũng chỉ mang tính chất tham khảo mà thôi.

Tin tức khác:

Hướng dẫn cách giặt nệm tại nhà với từng vết bẩn

Những điều lưu ý khi vệ sinh ghế văn phòng

Tổng hợp những cách giặt rèm cửa tại nhà đúng cách